Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị – xã hội đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của thanh niên Việt Nam, có nhiệm vụ thường xuyên nắm bắt tâm tư, tình cảm, nhu cầu, nguyện vọng của thanh thiếu niên, từ đó có những phong trào, hoạt động, sân chơi để đoàn kết, tập hợp, thu hút thanh thiếu niên cùng học tập, rèn luyện, cống hiến cho nhà nước và xã hội. Những năm qua, tổ chức Đoàn thường xuyên thực hiện khảo sát, lắng nghe ý kiến nhằm đánh giá thực trạng tình hình thanh thiếu niên và các vấn đề liên quan đến thanh thiếu niên. Trên cơ sở đó, giúp cho Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Ban Bí thư Trung ương Đoàn kịp thời nắm bắt tình hình hình và dư luận xã hội trong thanh thiếu niên và có những giải pháp hỗ trợ, giúp đỡ đoàn viên, thanh niên cũng như có những định hướng trong tổ chức các hoạt động sát với tình hình thực tiễn.
Thực hiện Kế hoạch nghiên cứu khoa học năm 2023 của Trung ương Đoàn và Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ khoa học thường xuyên cấp Viện năm 2023 của Viện Nghiên cứu Thanh niên, đề tài cấp Viện “Điều tra nhu cầu, nguyện vọng và những vấn đề thanh thiếu niên quan tâm trên các lĩnh vực đời sống xã hội” do Phòng Nghiên cứu Chính sách Phát triển Thanh niên – Viện Nghiên cứu Thanh niên chủ trì, ThS. Nguyễn Văn Quý làm chủ nhiệm đề tài đã tổ chức triển khai khảo sát nhằm thu thập thông tin về nhu cầu, mong muốn, nguyện vọng và những vấn đề thanh thiếu niên quan tâm trên 06 lĩnh vực: đạo đức, lối sống; học tập; lao động, việc làm; văn hoá, giải trí; y tế, sức khoẻ và sự tham gia các hoạt động chính trị – xã hội. Cuộc điều tra đã được tiến hành tại 03 tỉnh, thành phố gồm: Thái Nguyên, Nghệ An và thành phố Hồ Chí Minh với tổng số lượng mẫu là 800 người trong độ tuổi từ 16-30.
Kết quả khảo sát ban đầu cho thấy, nhìn chung, thanh thiếu niên có sự quan tâm đến các vấn đề kinh tế – xã hội của đất nước và các vấn đề gắn với đời sống của họ ở mức độ khá cao. Việc thoả mãn nhu cầu, đời sống cá nhân cũng nằm trong suy nghĩ của rất nhiều thanh thiếu niên. Tuy nhiên, bên cạnh đó, một bộ phận thanh thiếu niên bày tỏ sự băn khoăn, lo lắng trước các vấn đề ảnh hưởng đến học tập, công việc, cuộc sống và sự phát triển của họ phát sinh trong những năm qua. Để giải quyết được những tồn tại, hạn chế, tạo ra môi trường cho sự phát triển của thanh thiếu niên, về cơ chế, thanh thiếu niên cần nhất là sự tôn trọng, lắng nghe, từ nhà nước và xã hội; bên cạnh đó là việc được tạo động lực, truyền cảm hứng về khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; được tạo điều kiện để tự đứng ra tổ chức các chương trình, hoạt động xã hội; được đảm bảo sự bình đẳng về tiếp cận các cơ hội phát triển.
Có thể nói, các thông tin thu thập được từ các địa bàn khảo sát có giá trị rất lớn về mặt thực tiễn, góp phần làm cơ sở để ban chủ nhiệm đề tài và Viện Nghiên cứu Thanh niên đề xuất một số khuyến nghị đối với tổ chức Đoàn nhằm đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của thanh thiếu niên trong thời gian tới.
Tin, bài: Nguyễn Văn Quý
Ảnh: Nguyễn Văn Quý, Đỗ Minh Hoàng,
Vũ Thành Phương, Nguyễn Tuấn Anh
